اثر دما، تنش خشکی و شوری بر جوانه زنی بذور ده گیاهان دارویی

جهت بررسی اثرات تنش‌های شوری، دما و خشکی بر شاخص های جوانه‌زنی در بذور قدومه، شوید، گاوزبان، همیشه بهار، گل راعی، بادرنجبویه، خرفه، مخلصه، آویشن و شنبلیله، آزمایشاتی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با 4 تکرار انجام شد. تیمارها شامل تنش شوری (4 غلظت 0، 25/0، 5/0 و 75/0 میلی مولار کلرید سدیم)، تنش خشکی (پلی اتیلن گلیکول 0، 6/0- ، 9/0-، 2/1- بار)، حرارتی (20/10، 15/25، 20/30، 25/35 درجه سانتی گراد در شب/روز) بود. نتایج نشان داد که تیمارها بر شاخص‌های جوانه‌زنی اثر معنی‌داری داشتند. با مقایسه بین گونه ها، بیشترین بنیه بذر و درصد جوانه‌زنی در بذور خرفه بدست آمد. بذور خرفه دارای بیشترین تحمل به شوری و خشکی بودند و بذور بادرنجبویه و آویشن در بیشتر شاخص‌ها، کمترین مقادیر را به خود اختصاص دادند. با افزایش سطوح شوری و خشکی، وزن خشک و تر ریشه‌چه، وزن خشک و تر ساقه‌چه، طول ریشه‌چه و ساقه‌چه و بنیه بذر در تمامی گونه‌ها کاهش یافت. درصد جوانه زنی با افزایش سطح درجه حرارت بیشتر شد، اما با افزایش سطوح شوری و خشکی، کاهش یافت. بیشترین بنیه بذر در دمای 20/30 درجه سانتیگراد شب/ روز و بدون تنش شوری و خشکی (شاهد) و کمترین میزان در درجه حرارت10/20درجه سانتیگراد  شب/روز، غلظت 75/0 میلی مولار کلرید سدیم و 2/1- بار از پلی‌اتین گلیکول بدست آمد. بذوری مانند خرفه قابل توصیه برای کاشت در مناطق شور و خشکی بوده و بذوری مانند آویشن و بادرنجبویه، غیرقابل توصیه برای این مناطق می‌باشند.